ഇന്ത്യയിൽ, ലിവ്-ഇൻ റിലേഷൻഷിപ്പുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ലിവിങ് ടുഗെദർ എന്നത് വിവാഹം കഴിക്കാതെ ഒരുമിച്ച് ജീവിക്കുന്ന ദമ്പതികളെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. മറ്റ് ചില രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, ലിവ്-ഇൻ ബന്ധങ്ങൾ ഇന്ത്യയിലെ ഒരു നിയമങ്ങൾ നിയമപരമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല.
എന്നിരുന്നാലും, വിവാഹം കഴിക്കാതെ പങ്കാളികളായി ഒരുമിച്ച് ജീവിക്കുന്നത് നിയമവിരുദ്ധമോ ക്രിമിനൽ കുറ്റമോ അല്ലെന്ന് സുപ്രീം കോടതി വിവിധ കേസുകളിൽ നിരീക്ഷണം നടത്തിയിട്ടുള്ളതാണ്. ലിവ്-ഇൻ റിലേഷന്ഷിപ്പിലെ പങ്കാളികൾക്ക് വിവാഹിതരായ ദമ്പതികൾക്കുള്ള തുല്യമായ നിയമപരമായ അവകാശങ്ങളില്ല, പക്ഷേ അവർക്ക് ചില നിയമങ്ങൾ പ്രകാരം ചില നിയമപരമായ സംരക്ഷണത്തിന് അർഹതയുണ്ട്.
നിയമപരമായ അവകാശങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ, ലിവ്-ഇൻ റിലേഷന്ഷിപ്പിലെ പങ്കാളികൾക്ക് വിവാഹിത ദമ്പതികൾക്ക് തുല്യമായ അവകാശങ്ങളില്ല. ഉദാഹരണത്തിന്, ലിവ്-ഇൻ ബന്ധത്തിലെ പങ്കാളികൾക്ക് പരസ്പരം സ്വത്ത് അനന്തരാവകാശമായി ലഭിക്കുകയില്ല, കൂടാതെ വേർപിരിയുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ അവർക്ക് മെയ്ന്റനൻസിന് അവകാശമില്ല.
എന്നിരുന്നാലും, ലിവ്-ഇൻ ബന്ധത്തിൽ നിന്ന് ഒരു കുട്ടി ജനിക്കുകയാണെങ്കിൽ, വിവാഹിത ദമ്പതികൾക്ക് ജനിക്കുന്ന കുട്ടിയുടെ അതേ നിയമപരമായ അവകാശങ്ങൾ ആ കുട്ടിക്കും ലഭിക്കും . രണ്ട് പങ്കാളികൾക്കും നിയമപരമായ പ്രായത്തിന് മുകളിലായിരിക്കണം .
ഗാർഹിക പീഡന നിയമം, 2005, ഗാർഹിക പീഡനം നേരിടുന്ന ലിവ്-ഇൻ റിലേഷന്ഷിപ്പിലെ സ്ത്രീകൾക്ക് സംരക്ഷണം നൽകുന്നു. രണ്ട് വ്യക്തികളും ഒരു shared household ൽ ഒരുമിച്ച് ജീവിക്കുകയും വിവാഹത്തിന്റെ സ്വഭാവത്തിൽ ഒരു ബന്ധത്തിൽ ഏർപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നതാണ് domestic relationship എന്ന് നിയമം നിർവചിക്കുന്നു. അതിനാൽ, ലിവ്-ഇൻ ബന്ധത്തിലുള്ള സ്ത്രീകൾക്ക് ഗാർഹിക പീഡന നിയമപ്രകാരം സംരക്ഷണത്തിനായി കോടതിയെ സമീപിക്കാം.
ലിവ്-ഇൻ ബന്ധം ഇന്ത്യൻ നിയമപ്രകാരം വിവാഹമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ലെങ്കിലും, ദീർഘകാലമായി ലിവ്-ഇൻ ബന്ധത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ഒരു സ്ത്രീക്ക് വേർപിരിഞ്ഞതിന് ശേഷം അവളുടെ പങ്കാളിയിൽ നിന്ന് maintenance ന് ലഭിക്കാൻ അർഹതയുണ്ടെന്ന് 2015 ൽ സുപ്രീം കോടതി വിധിച്ചു.
ഒരു ലിവ്-ഇൻ ബന്ധത്തിലെ പങ്കാളികൾ വേർപിരിയുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ സാമ്പത്തിക ക്രമീകരണം ഉൾപ്പെടെ അതത് അവകാശങ്ങളും ബാധ്യതകളും വിവരിക്കുന്ന ഒരു രേഖാമൂലമുള്ള കരാർ ഉണ്ടായിരിക്കുന്നത് നല്ലതാണ്. ഇന്ത്യൻ നിയമപ്രകാരം അവരുടെ ബന്ധത്തിന് ഔപചാരികമായ അംഗീകാരത്തിന്റെ അഭാവത്തിൽ ഇത് രണ്ട് പങ്കാളികൾക്കും കുറച്ച് നിയമ പരിരക്ഷ നൽകും.